فلک علاء تبریزی و سه متن آموزشی کهن دانش استیفا

author

  • نفیسه ایرانی دانش آموخته دکتری ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی
Abstract:

عبداللّه بن علی بن محمد تبریزی مشهور به فلک علاء تبریزی از نویسندگان اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. وی سه متن آموزشی در صناعت ترسل و استیفا تألیف کرده که با نام‌های قانون‌السعادة، لطایف شرفی و سعادت‌نامه در فهرست نسخه‌های خطی معرفی شده‌اند. یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت این سه اثر قرار گرفتن آنها در شمار کهن‌ترین متون آموزشی استیفای زبان فارسی است که تاکنون شناخته شده‌اند و متأسفانه هیچ چاپ علمی و انتقادی‌ از آنها منتشر نشده است. در این پژوهش کوشش شده است، ضمن ارا‌ئهٔ شرح مستندی از احوال فلک علاء تبریزی، از لابه‌لای آثار او، به تحلیل و بررسی وجوه امتیاز و اهمیتشان در دانش استیفا پرداخته شود. همچنین با مقایسۀ این سه اثر به ضرورت مراجعه به هر سه متن در تصحیح هر یک از آنها و همچنین در پژوهش‌های لغوی پیرامون اصطلاحات مندرج در این آثار پرداخته‌ شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اسماعیلیان ایران و دانش استیفا

دربارۀ دانش استیفا و افراد و گروه‌هایی که بدان پرداخته‌اند هنوز پژوهش چندانی صورت نگرفته است. بر اساس شواهد تاریخی، اسماعیلیان ایران از جمله گروه‌هایی بودند که به این دانش پرداخته‌اند. در مقالۀ حاضر به تنی چند از دانشمندان دورۀ اسلامی پرداخته شده که هر یک به گونه‌ای با اسماعیلیه ارتباط داشته‌اند و آثاری در زمینۀ این دانش نگاشته یا با دانش استیفا آشنایی داشته‌اند.

full text

تحلیل اصطلاح برات در متون دانش استیفا

واژۀ «برات» در اصل برگرفته از «براءت» عربی است و به­عنوان اصطلاحی دیوانی در متون فارسی به دو معنی به­کاررفته است: یکی، سند دریافت و رسیدی که خزانه‌دار در برابر اجناسی که تحویل می‌گرفت، به آورندة جنس می‌داد و کهن‌ترین کاربردهای این اصطلاح با این معنی است؛ و دیگر مکتوبی دیوانی، مستند به مٌهر و توقیع دیوان که صاحب تحویل یا کارگزار حکومت، به موجب آن وجوه نقدی یا جنسی را که متعهد بود به شخصی پرداخت ک...

full text

کندوکاوی در اندیشه‌‌های آموزشی طالبوف تبریزی

طالبوف تبریزی ازجمله دگراندیشان دورۀ قاجار بود که آثار گوناگونی تألیف کرد و در خلال آثارش به بازگویی نظرهای خود پرداخت. از جنبه‌‌های پرمحتوای افکار او، اندیشه‌‌های آموزشی‌‌ اوست. طالبوف به گفتمان حاکم‌بر نظام آموزشی ایران عصر قاجار ایراداتی اساسی می‌گرفت و همین مسئله باعث شد که در لابه‌‌لای کتاب‌‌های خود با مقایسة نظام آموزشی ایران با دیگر کشورها به انتقاد از نظام آموزشی موجود بپردازد. مقالة حا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 1

pages  91- 115

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023